W skład grupy wchodzą Firma Hortino, Uniwersytet Rzeszowski, Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale oraz Rolnik. Projekt nosił tytuł: „Opracowanie i wdrożenie udoskonalonej zespolonej technologii, metod agrotechnicznych i technologicznych w kształtowaniu produktu końcowego na bazie biofortyfikowanych jodem i selenem liści szpinaku”. Inicjatywa ta stanowiła odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie rynku na żywność funkcjonalną, bogatą w mikroelementy istotne dla zdrowia człowieka.
Projekt był realizowany w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW 2014–2020), a konkretnie w ramach Działania 16 „Współpraca”, wspierającego innowacyjne konsorcja złożone z rolników, naukowców oraz przedstawicieli przemysłu rolno-spożywczego. Głównym założeniem przedsięwzięcia było połączenie wiedzy naukowej z praktyką rolniczą, w celu stworzenia technologii umożliwiającej produkcję szpinaku wzbogaconego naturalnie w jod i selen – dwa pierwiastki niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, a często niedoborowe w tradycyjnej diecie.
Podczas konferencji zaprezentowano szereg danych i analiz będących efektem kilkuletnich badań prowadzonych w ramach projektu. Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z wynikami doświadczeń polowych, analiz laboratoryjnych, a także oceną konsumencką końcowego produktu. Przedstawiono m.in. wpływ zastosowanych metod biofortyfikacji na zawartość jodu i selenu w liściach szpinaku, a także na parametry plonowania, jakość sensoryczną oraz trwałość przechowalniczą.
Prezentacje spotkały się z dużym zainteresowaniem ze strony uczestników – rolników, przedstawicieli uczelni, instytutów badawczych oraz firm z branży spożywczej i przetwórczej. Szczególnie doceniono aspekt praktyczny projektu – jego wyniki można wdrożyć w istniejących gospodarstwach przy wykorzystaniu dostępnych technologii, co czyni go atrakcyjnym także dla mniejszych producentów.
Konferencja nie ograniczyła się jedynie do prezentacji wyników – ważną jej częścią były dyskusje panelowe oraz sesje networkingowe, które umożliwiły wymianę doświadczeń pomiędzy uczestnikami. Rozmawiano m.in. o barierach wdrażania innowacyjnych technologii w polskim rolnictwie, potrzebie edukacji żywieniowej konsumentów, a także roli instytucji doradczych i naukowych w transferze wiedzy do praktyki.
Wiele uwagi poświęcono również kwestiom zdrowia publicznego, w kontekście możliwości przeciwdziałania niedoborom jodu i selenu poprzez wzbogacanie diety w produkty naturalnie zawierające te pierwiastki. Eksperci zgodnie podkreślali, że biofortyfikacja roślin może stać się jednym z kluczowych narzędzi w walce z tzw. „ukrytym głodem” – czyli niedoborem mikroelementów w diecie przy jednoczesnym wystarczającym spożyciu kalorii.
Projekt Grupy Operacyjnej „Szpinakowy Zakątek” to przykład udanej współpracy środowiska naukowego z praktyką rolniczą, której rezultaty mają potencjał nie tylko lokalny, ale i ogólnokrajowy. Wdrażanie takich rozwiązań przyczynia się do unowocześniania polskiego rolnictwa i wpisuje się w ideę rolnictwa zrównoważonego oraz inteligentnego, które odpowiada na wyzwania klimatyczne, zdrowotne i ekonomiczne.
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom konferencji za ich zaangażowanie, aktywny udział w prezentacjach i dyskusjach oraz cenne uwagi, które z pewnością będą impulsem do dalszych działań. Szczególne podziękowania kierujemy do rolników biorących udział w testach polowych – ich doświadczenie i otwartość na nowe technologie były nieocenione.
W najbliższych miesiącach planowana jest publikacja szczegółowego raportu z realizacji projektu, a także organizacja kolejnych wydarzeń informacyjno-szkoleniowych skierowanych do rolników i doradców rolniczych. Grupa Operacyjna „Szpinakowy Zakątek” będzie również kontynuować prace nad kolejnymi rozwiązaniami w zakresie biofortyfikacji i poprawy jakości żywności.
Zachęcamy wszystkich zainteresowanych tematyką innowacyjnego rolnictwa i zdrowego żywienia do śledzenia działań projektu „Szpinakowy Zakątek” oraz dołączenia do naszej społeczności. Wierzymy, że dzięki dalszej współpracy pomiędzy rolnikami, naukowcami i ekspertami możliwe będzie tworzenie produktów, które będą nie tylko smaczne, ale również bezpieczne, odżywcze i przyjazne dla środowiska.
Oprac. Bartłomiej Knurek
Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich
Broker Innowacji w Rolnictwie
PODR Boguchwała